Üst Batın Abdomen Ultrasonografisi-Ultrasonu-USG
Batın/abdomen terimleri karın içi bölgeyi/organları ifade etmektedir. Üst abdomen/batın ultrasonu tetkikinde incelenecek organlar karaciğer, safra kesesi, pankreas, dalak, böbrekler, mesane, üreme organları ve kısıtlı olarak sindirim sistemidir. Sindirim sistemi organları içerdikleri hava/gaz nedeniyle genel olarak ultrasonografiyle değerlendirmeye çok uygun organlar değildir ancak yine de bazı hastalıklar hakkında bilgiler elde edilebilir.
Karaciğerde kanser, siroz gibi çeşitli hastalıklar ile ilgili ipuçları aranır. Ayrıca toplumumuzda oldukça sık görülen karaciğer yağlanmasının varsa şiddetine bakılır. Başka birçok organ hastalığıyla ilgili olabilecek karaciğer bulguları araştırılır. Karaciğerde kist/kitle var mı, varsa kötü huylu olma ihtimali nedir? Bu gibi sorulara cevap verilir. Karaciğer kistleri varsa tipi belirlenir. Üst abdomen/batın ultrasonunda bakılan en önemli organdır.
Safra kesesi ultrasonografi ile çok iyi görüntülenir. Safra kesesi taşları, safra çamuru, safra kesesi iltihabı gibi hastalıklar hakkında bilgi edinilir. Ayrıca ender de olsa safra kesesi tümörleri görülebilir. Üst abdomen/batın ultrasonunda en iyi şekilde bakılan organdır.
Pankreas, ultrasonografide tümüyle gözükmez çünkü bir kısmı midenin arkasında yer almaktadır. Pankreas baş ve gövde kesimi değerlendirilir. Pankreas iltihabına işaret eden bulgular, pankreas kitlesi araştırılır, pankreas hastalıkları hakkında bilgiler edinilir.
Dalağın büyüklüğüne bakılır, eğer büyük ise ne kadar büyük olduğu ve dalak büyümesine yol açabilecek birçok hastalıkla ilgili bulgular araştırılır. Üst abdomen/batın ultrasonunda ayrıca dalakta yer alan kitleler görülür ve tanımlanır.
Böbrekler Üst abdomen/batın ultrasonu tetkikinde detaylı bir şekilde incelenir. Taş olup olmadığı, kum şüphesi olup olmadığı, varsa böbrek kistlerinin boyutları, varsa böbrek kitlelerinin özellikleri belirlenir.
Böbrek üstü bezleri incelenir. Varsa kitleleri araştırılır.
Üst abdomen/batın ultrasonu sırasında mümkünse 8 saatlik açlık ve mesanenin dolu olması tercih edilir. İncelemenin aç iken yapılmasının nedeni hem sindirim sisteminde daha az gaz olması hem de safra kesesinin açlık halinde tümüyle safrayla dolu olması ve iyi görülebilmesidir. Ancak tetkikin mutlak surette aç iken yapılması gibi bir şart yoktur. Radyoloji uzmanı gerektiğinde tok karnına bu işlemi yapabilir ve gerek görürse aç iken tekrar etmek isteyebilir. Önemli olan safra kesesinin görülebilmesi ve sindirim sisteminde incelemeyi yapmaya engel çok gaz bulunmamasıdır.
İyi yapılmış bir üst batın/abdomen ultrasonu 15-30 dakikadan az sürmemelidir. Tetkikinizi yaptırırken bunu göz önünde bulundurunuz.