TİROİD KANSERİ TEDAVİSİ SONRASI
Tiroid kanseri hastalarında hemen hemen tümüyle tedavi sonrası kanser tamamıyla ortadan kalkmaktadır. Tiroid kanseri tedavisini tamamlamak kolay görünse de, tekrar etme riski kişileri endişelendirmektedir. Bu durum rekürrens veya nüks diye tanımlanır. Hastalarda en sık görülen endişe rekürrensdir. Bu sebeple tedavi hem heyecanlı hem de stresli olacaktır. Hastaların bu konudaki korkularının azalması biraz zaman alacak, ancak birçok kanser hastasının bu belirsizlikle yaşamak zorunda olduklarını ve buna rağmen dolu dolu bir hayat sürdüklerini bilmek size yardımcı olacaktır.
Hastaların bazılarında kanser tamamen ortadan kalkmadığı için kemoterapi, radyoterapi veya diğer tedavi yöntemlerini düzenli olarak kullanmak durumunda kalabilirler. Ancak bu şekilde kanserleri kontrol altında tutabilirler. Şunu bilmek gerekir ki kanserle yaşamayı öğrenmek herhangi bir kronik hastalıkla yaşamayı öğrenmekten çok daha zordur çünkü kanserin kendine has belirsizlikleri ve yarattığı bir endişe vardır.
Takip işlemleri
Hastaların tedavileri bittikten sonra hekiminiz sizi yakından takip etmek isteyebilir. Kontrollerinize düzenli zamanında gitmek çok önemlidir çünkü bu randevularda doktorunuz sizi muayene ederek, sintigrafi-ultrason gibi tetkikler isteyecek olası bulguları soracaktır. Hastanın burada kanser rekürrensi ve tedaviye bağlı oluşabilecek olası yan etkiler için kontrol edilmiş olacaktır. Bu muayeneler endişelerinizin giderilmesi ve kafanıza takılan soruların cevaplanması için fırsat olacaktır. Ayrıca tiroid kanserleri yavaş büyüdüğünden, tedaviden 10-20 yıl sonrada nüks edebilir ve bu takipler bu açıdan da büyük önem taşımaktadır. Hekiminiz hangi testlerin ne sıklıkla yapılması gerektiğini size anlatacak randevu zamanlarını belirleyecektir.
Papiller ve Foliküler Kanser
Özellikle nüks için yüksek rişsk taşıyorsanız veya papiller ya da foliküler tiroid kanseri nedeniyle total tiroidektomi ya da total ablasyon yapıldıysa, hekiminiz sintigrafi yaptırmanızı isteyebilir. Sintigrafi tedaviden altı ay-bir yıl sonra yapılmaktadır. Sonuçlarınız negatif çıktıysa sintigrafiye bir daha gerek duyulmayacaktır.
Kan tahlili yaptırarak TSH ve tiroglobulin seviyelerinize de bakılacaktır çünkü tiroid beziniz tamamı çıkartıldıysa kanda tiroglobulin seviyeleri oldukça düşük olmalıdır eğer tiroglobulin yüksek çıkarsa bu kanserin nüks ettiğini düşündürebilir ve ileri tetkikler yapılması gerekebilir, bu testler; sintigrafi, ultrasonografi ya da PET olabilir.
Radyoloji uzmanlarınca yapılacak ultrasonografi ve akciğer grafisi özellikle küçük papiller tiroid kaneri olgularında, rutin kontrol işlemleridir.
‘Evre ve tipe göre tiroid kanseri tedavisi’ başlıklı yazıda kanserin nüks etmesi durumunda yapılacaklar anlatılmıştır.
Medüller Tiroid Kanseri
Teşhisiniz medüller tiroid kanseri ise kanda kalsitonin ve CEA seviyelerin kontrolü yapılacak ve bu değerler artmaya başlarsa boyun ultrasonografisi, BT ya da MRG gibi görüntüleme yöntemleriyle kanser nüksü olup olmadığı kontrol edilecek.
Hastalarda tedavinin yan etkileri birkaç ay sürebilir. Yan etkileri bilmeniz tedavi sonrası çabuk toparlanmanızı sağlayabilir ve yan etkileri azaltacak önlemler alabilir
Herhangi bir şikayetiniz olduğunda mutlaka hekiminize danışın.
Yeni Doktor
Kanser tanısı alıp tedavi başlangıcından bitimine kadar olan tetkiklerinizin sonuçlarını elinizde bulundurmanız büyük önem taşımaktadır. Doktorlar tanı ve tedavinizle ilgili geçmiş tetkikleri görmek isteyebilir.
Aşağıdaki dökümanların elinizde bulunduğundan emin olunuz;
Hastanın sağlık güvencesinin olması çok önemlidir. Çünkü kanser tedavisi hem uzun sürebilen hem de pahalı bir tedavidir.
Tiroid Kanseri Sonrası Yaşam Stili Değişiklikleri
Kanser tanısı konduğunda bu gerçeği değiştiremezsiniz, değiştirebileceğiniz bundan sonraki hayatınızı nasıl geçireceğinizdir. Sağlıklı yaşamanızı sağlayacak yollar bulabilirsiniz. Öncelikle hayatınıza yeni bir bakış acısıyla bakmaya başlayabilirsiniz. Sağlığınızı daha iyi hale nasıl getirebilirsiniz bunun yollarını arayabilirsiniz. Hastaların bazıları buna kanser tedavisi sırasında başalar.
Daha sağlıklı seçimler yapın
Kanser tanısı aldıktan sonra birçok kişi sağlıklarına daha çok odaklanırlar. Kendimizi daha sağlıklı ve zinde hissetmek için sağlıklı yiyecekler yiyebilir veya sporla uğraşabilirsiniz, alkol ve sigaradan vazgeçebilirsiniz.
Stres ten uzak durmaya çalışıp kalan hayatınızda sizi daha iyi hissettirecek değişiklikler yapabilirsiniz. Hayatınızda değişiklik yapmaya öncelikle sigarayı bırakarak başlayabilirsiniz.
Sağlıklı Beslenme
Kişiler sağlıklı iken bile doğru beslenemezlerken kanser tedavisi sırasında ve sonrasında bu daha zor olacaktır. Tad alma duyunuzun değişmesi bulantı, kusma istemediğiniz halde kilo kaybına sebep olabilir veya tam tersi çok fazla kiloda alabilirsiniz. Hastalar için bunlar can sıkıcı ve rahatsız edicidir.
Uygulanan tedavi bu tür sonuçlar oluşturuyorsa unutmayın ki bütün bunlar geçici sorunlardır ve tedavinin getirdiği bu sorunlarla nasıl baş edilir öğrenmelisiniz. Bunun için bir diyetisyen ya da beslenme uzmanına başvurmalısınız. Yeme alışkanlıklarındaki basit değişikliklerin zamanla faydalarını göreceksiniz. Sağlıklı yiyeceklerin çeşidini arttırmak, sağlıklı kiloda kalabilmek, özellikle alkol ve sigarayı bırakmak birçok kanser çeşidine yakalanmanızı engeller.
Dinlenme, Bitkinlik(Fatique) ve Egzersiz
Bitkinlik ya da devamlı yorgunluk hali kanser tedavisi görenlerde yaygın bir durumdur. Hatta bu yorgunluk dinlenmekle geçmeyen kemiklere kadar hissedilen bitkinlik halidir. Çoğu hastalarda bu durum uzun sürer ve günlük aktivitelerini yerine getiremediklerini dile getirirler. Tam tersi egzersiz böle durumlarda bitkinlik halini ortadan kaldıracaktır. Hastalar kendilerine verilen egzersizleri yaptıklarında hep fiziksel, hem de ruhsal anlamda iyi hissettiklerini ve kanserin getirdiği sorunlarla daha kolay baş edebildiklerini dile getirirler.
Hastaların tedavi süresince aktif olmayıp hareketsiz kalırlarsa dayanıklılık ve kas gücünüzün egzersizler için yetersiz kalması normaldir. Sizi uygulanacak fiziksel aktiviteler kişiye özel planlanır. Hayatı boyunca hiç egzersiz veya spor yapmamış yaşlı biriyle, genç ve haftada iki gün düzenli spor yapmış birine aynı egzersizler planlanamaz. Dolayısıyla egzersiz yapmamış kişilere önce kısa mesafe yürüyüşler önerilebilir. Bu sebeple egzersizlere başlamadan doktorunuzla konuşmalı ve fikir sahibi olmalısınız. Bu programı uygularken birilerin size eşlik etmesi motivasyon sağlayacaktır.
Egzersizleri yaparken çok yoruluyorsanız aralıklı olarak dinlenin, bu çok normaldir. Vücudunuzu dinleyin ve onun isteklerine ayak uydurmaya çalışın.
Kanserin ilerlemesi ya da nüks ihtimalini azaltabilir miyim?
Tedavinin başarılı olması, kanserin geri gelip gelmemesi veya yavaş büyümesi için günlük yaşamımızda neler yapmalıyız bunları bilmek isteriz. Fakat kanser hastalarının çoğuna söylenebilecek pek fazla şey yoktur. Yalnız bu yok olduğu anlamına da gelmez, sadece bu konuda fazla çalışma yapılmamıştır. Genelde çalışmalar kişinin yaşam tarzı ve kanseri engellemenin yolları üzerine yapılmaktadır. Dolayısıyla sigara içmemek kilo kontrolü sağlıklı beslenme, egzersizler hastalara yardımcı olabilir. Bu tür alışkanlıklar kazanmak kanser riskinden çok sizin yaşam kalitenizi artırır ve sağlığınızı olumlu yönde etkiler.
Tiroid Kanseri ruh sağlığınızı nasıl etkiler?
Kanser tedavisi başladıktan sonra psikolojiniz değişebilir ve günlük hatta anlık değişen ruh halleri içine girebilirsiniz ya da sizin ailenizin, ya da işinizin nasıl etkileneceğini düşünürsünüz. Hatta hastaların çoğu kendini ölümü düşünürken bulduklarını söylerler buda sizin başınıza gelebilir. Bu durumda yapmanız gereken ilişkilerinizi gözden geçip sosyal aktivitelere katılarak geliştirebilirsiniz. Beklenmedik durumlar da daha çok endişeye sebep olabilir. Tedavi bittikten sonra doktorunuzu az görecek olmak bile sizi endişelendirebilir. Bu yüzden kendinizi iyi hissettirecek, ümitsizliğe kapıldığınızda size destek olacak, daha güçlü hissetmenize neden olacak kişilere ihtiyaç duyarsınız aileniz, kanser destek gurupları, dini gruplar, bu konuda birebir destek veren danışmanlar size yardımcı olabilir, kanserle mücadele ederken kendinizi yalnız hissetmezsiniz. Hastalığınızın tedavi süresince veya devamında kendinizi rahat güçlü hissettirecek kaynak her ne olursa olsun endişelerinizi bir şekilde paylaşın.
Çünkü kanserle mücadele insana kendini yalnız hissettirir. Bu yüzden her şeyle tek başına mücadele etmek hem gereksiz hem de yanlıştır. Çevrenizdekileri uzaklaştırmak hem onların kendilerini dışlanmış hissetmesine sebep olur hem de siz kendinizi kötü hissedersiniz. Dolayısıyla aileniz ve arkadaşlarınızın size yardımcı olmasına izin verin.
Tiroid Kanseri Tedavisi İşe Yaramazsa
Tedaviden sonra kanser tekrarlarsa başka tedavi yöntemiyle ortadan kaldırmaya çalışılır veya tümör küçültülerek daha uzun ve kaliteli yaşam sağlanabilir. Fakat denen yöntemlerden birçoğu iyi sonuç vermemiştir. Bu durumda kanser direnç kazanmış demektir. Bu durumda her tedavi yöntemi yan etkilerine bakmadan kullanılmalıdır. Yine de karar hastanın kendisine aittir.
Kanser hastalarında en zor olan dönem bu süreçtir. Çünkü birçok tedavi denenmiş ve sonuç alınamamıştır. Yine de karşınıza yeni tedavi yöntemleri çıkacaktır ancak büyük ihtimalle bu tedavilerde olumlu sonuç vermeyebilir. Ne kadar süre daha tedaviye devam edeceğinize siz karar vermelisiniz. Mesela doktorunuz size uygulanacak bu yöntemin yüzde bir etkileyeceğini söyleyebilir. Bu durumda tedavinin devam edip etmeyeceğine siz karar vermelisiniz. Bu konu hakkında çok iyi düşünmelisiniz.
Verdiğiniz karar sonrası kendinizi nasıl hissettiğiniz önemli. Tedaviyi bitirme kararı aldığınızda bulantı-kusma, ağrı gibi şikayetlere karşı gerekli tedavileri alınız. Bu tür tedavilere palyatif tedaviler denir. Hastayı tedavi etmek için değil sadece şikayetlerini azaltmak için uygulanan tedavidir. Hastaya kanser tedavisi ile birlikte verilebilir veya tedavinin kendisi palyatif olabilir, iki durum arasındaki fark tedavinin amacıdır. Palyatif tedavilerin amacı yaşam kalitenizi mümkün olduğunca uzun süre olabildiğince arttırmaya çalışmaktır. Bazen ağrı ya da bulantı için hap kullanmak gerekebilir. Bazen şikayetlerinizi azaltmak için kullanılan ilaçlar ve dozları kanser tedavi dozlarıyla aynı olabilir. Örneğin; kemiğe sıçramış kanser türlerinde ağrıyı azaltmak için uygulanan, radyoterapi dozu kanser tedavisi gibidir.
Size kanser tanısı konulduysa umutlu olmak önemlidir. Aile ve arkadaşlarınızla güzel zamanlar geçirerek mutlu olmaya çalışmalısınız. Şu ana kadar yapmak isteyip de yapamadığınız şeyleri yapma zamanı ve bunu değerlendirmelisiniz. Tedavinizde verdiğiniz ara sizin için bir fırsat olabilir. Hastalığınız sizin kontrolünüzde olmasa da hayatınız ilgili kararlar sizin elinizde, umutsuzluğa kapılmadan yaşayacağınız her günü mutlu geçirebilirsiniz.
