Bireyin kanser gibi benzeri bir hastalığa yakalanma şansına etki eden her şeye risk denilmektedir. Her kanserin risk faktörleri farklı farklıdır. Bazı risk faktörleri değiştirilebilirken (sigara içmek gibi) bireyin yaşı veya aile hikayesi değiştirelemeyen risk faktörleri içerisine girmektedir. Ayrıca risk faktörleri bize her şeyi vermez. Bazen bir yada birkaç tane risk faktörü taşıyor olmak bu hastalığa yakalanılacağı anlamına gelmediği gibi bazen hiç risk faktörü taşımayan biri de bu hastalığa yakalanabilir. Bilim adamlarının çalışmaları sonucu tiroid kanseri ile bağdaştırılan birkaç tane risk faktörü sıralanmıştır.
Kadınlarda erkeklere oranla hemen hemen 3 kat fazla görülmesinin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Kadınlarda genç yaş grupta(40-50 yaş) görülürken erkeklerde (60-70 yaş) daha geç görülmektedir.
Dünyada iyot yetersizliği bulunan bölgelerde daha sık görülmektedir. ABD’ de sofra tuzuna iyot eklendiği için iyot yetersizliği bulunmaz. Papiller tiroid riskini artıran sebep de radyona maruz kalmış kişide iyot yetersizliği bulunmasıdır.
Tiroid kanseri için tescillenmiş bir faktördür radyasyona maruz kalmak. Radyasyona sebep olan bazı tedaviler olabildiği gibi birtakım radyoaktif maddelere maruz kalmak veya nükleer silahlar da söz konusudur.
Çocukluk çağında baş-boyun radyasyon tedavisi görmek tiroid kanserini tetikleyen önemli bir faktördür. Risk radyasyon miktarı ve kaç yaşında alındığına bağlıdır. Genel olarak bakıldığında risk alınan doz miktarıyla başa baş gitmektedir. Geçmiş yıllarda saçlı deride mantar enfeksiyonları, sivilce, büyümüş bademcikler veya adenoidler için şimdilerde kullanılmayan düşük dozda radyasyon tedavileri uygulanmıştır. Bu tarz tedaviler uygulanmış olan bireylerde tiroid kanseri riski oldukça yüksektir. Dolayısıyla radyasyon sonrası olabilecek tiroid kanserleri diğer tiroid kanserlerinden daha
Röntgen ve bilgisayarlı tomografi gibi tetkikler çocuklarda düşük doz radyasyonla yapılmaktadır. Bu tip tetkiklerin kanseri ne derece etkilediği bilinmemektedir. Ancak özellikle çocukların gereksiz yere X ışını almamalarına gayret edilmelidir.
Çernobil kazası sonrasında bu bölgede radyasyondan etkilenmiş çocuklar ve yetişkinlerde tiroid kanseri riskinin oldukça fazla olduğu yapılan araştırmalarla sabitlenmiştir. Bu radyasyona maruz kalmış kişilerin diyetlerinde yüksek oranda iyot bulunması bu riski azaltmaktadır. Ergenlik döneminde ise radyasyondan etkilenmiş olmak tiroid kanseri riskini daha az arttırmaktadır.
Ailede tiroid kanseri bulunması veya birkaç kalıtsal hastalık çeşitli tiroid kanserleriyle ilişkilendirilmesine rağmen tiroid kanserli olguların birçoğunda böyle bir geçmiş ya da kalıtsal hastalık söz konusu değildir.
1/3 ü normal olmayan genin genetik olarak gelmesiyle oluşur. Buna familyal medüller tiroid kanser (FMTC) denir. Tek başına görülebildiği gibi diğer tümörlerle de birlikte görülebilir.
FMTC ve endokrin organlara ait tümörlerle beraber görülmesine “Multipl Endokrin Neoplazi Tip2” (MEN2) denilmektedir. MEN2a ve MEN2b diye iki alt tipi bulunmakta ikisine de RET denilmektedir ve bir gendeki değişiklik sebebiyledir.
MEN2a da MTC paratiroid bez tümörleri ve adrenalin üreten tümör yani feokromasitoma,
MEN2b de MTC , feokromasitoma ve sinir dokusunun iyi huylu tümörleri olan nöromalar birliktedir. Bu MEN2a dan daha az görülmektedir.
MTC nin bu tipinde genelde çocukluk çağında karşılaşılır ve hızlı yayılım gösterir.MEN2b deki MTC oldukça saldırgandır. Ailede MEN2a, MEN2b ya da yalıtılmış FMTC varsa MTC oluşturma riski daha fazladır. Düzenli kan testleri, ultrason incelemeleri ve olası genetik testler yaptırılmalıdır.
Artmış risk, belirli kalıtsal rahatsızlığı olan kişilerde sık rastlanan tiroid kanseri tipleri için daha fazla söz konusudur.
Familyal Adenomatoz Polipozis (FAP)
Bu bireylerde kolonlarda fazlaca polip olmakta ve kolon kanseri için yüksek risk taşımaktadır. Diğer kanserler için de aynı durum söz konusudur. Papiller tiroid kanseri buna dahildir.
Gardner Sendromu FAP’ ın bir alt tipidir ve birtakım iyi huylu tümörler de meydana getirmektedir.
Cowden Hastalığı
Bu bireyler rahim kanseri, meme kanseri ve tiroid kanseri için artmış risk grubundadır. Tiroid kanserleri papiller ya da foliküler kanser olabilir.PRKAR1A denilen gendeki eksiklik sonucu oluşur.
Carney Kompleks, tip 1
İyi tümörler ve hormon sorunları mevcuttur. Papiller ve foliküler kanser için artmış risk grubunda yer alır. PRKAR1A isimli gende bozulma oluşur. Eğer bunun aileden geldiğini düşünüyorsanız doktorunuzla görüşerek danışmanlık almalısınız. Bazı ailelerde papiiler ve foliküler tiroid kanserlerine sıkça rastlanılmaktadır. Anne-baba, kardeş veya çocuk gibi birinci derece akraba diye tanımladığımız akrabada tiroid kanseri olması genetik olmasa da tiroid kanseri riskini artırdığı göz ardı edilemez. Ayrıca bu kanserlerin genetik temelleri açıkça bilinmemektedir.
2013 yılında Amerikan Kanser Derneği’nin USA’da beklediği tiroid kanseri vakalarının yaklaşık değerleri şöyle sıralanmıştır;
Diğer kanser türlerine oranla daha erken yaşlarda tanı alınabilmektedir. Hastaların 2/3 ü 55 yaş altıdır. %2 si ise ergen ve çocuklarda görülmektedir. Eskiye nazaran günümüzde tiroid kanseri tanısı konma ihtimali 2 kat daha fazladır. Küçük nodüller her ne kadar ultrasonla yakalanmaya başlanmış olsa da görünmeyen tümörlerin de artışı söz konusudur.
Diğer kanser türlerine oranla tiroid kanserindeki ölüm riski oldukça düşüktür.
